W ostatnich czasach zdecydowanie większość pacjentów gabinetów psychologicznych stanowią pacjenci z organizacją osobowości z poziomu borderline według kryteriów diagnostycznych Kernberga i współpracowników. Obok pacjentów z poziomu neurotycznego (nazywanych potoczne „ zdrowszą grupą pacjentów z zaburzeniami osobowości”) to oni właśnie najbardziej poszukują pomocy psychologicznej.
Pacjentów o organizacji borderline diagnozuje się dzieląc ich na dwa poziomy organizacji: wyższy i niższy. Na poziomie wyższym wyróżnia się zaburzenia osobowości: osobowość unikająca, zależna, histrioniczna, narcystyczna, sadomasochistycza. Na poziomie niższym zaburzenia osobowości takie jak: osobowość paranoidalna, schizoidalna, hipochondryczna, hipomaniakalna, schizotypowa, borderline, zespól narcyzmu złośliwego. Pomimo różnicy w opisie cech klinicznych tych wyżej wymienionych zaburzeń pacjentów z organizacją borderline łączą podobne cechy i zachowania.
Według Krnberga to co istotne jest istotne w diagnozowaniu pacjentów to struktura tożsamości, która jest odpowiedzialna za doświadczanie siebie (self), i osób znaczących (ważnych w życiu pacjenta). Pacjenci gabinetów psychologicznych z poziomu organizacji boredrline przejawiają najczęściej tzw. dyfuzję tożsamości. Poczucie siebie i doświadczania innych jest fragmentaryczne, niestabilne w czasie, zmienia się zależnie od sytuacji. Subiektywne doświadczanie siebie jest słabo zróżnicowane, brak mu głębi i refleksyjności, jest jednostronne czyli czarne lub białe i powierzchowne. Poglądy, opinie, przekonania są niespójne, nietrwałe, przejęte od innych osób z otoczenia, mogące się w łatwy sposób zmieniać w zależności od sytuacji. Osoba zdrowa opisując siebie poda stabilny opis, zróżnicowany, z wadami i zaletami, jednakowy w zależności od sytuacji. Natomiast pacjent z patologią osobowości borderline opisując siebie często odczuwa pustkę, chaos, opis jest fragmentaryczny, niespójny tak że osoba słuchająca (terapeuta) ma mglisty, niejasny obraz pacjenta.
Pacjenci z organizacją osobowości z poziomu borderline również mają trudności z odczytywaniem i opisem znaczących osób w ich życiu.
Przeżywają ich często jednostronnie. Charakteryzuje ich brak zdolności do empatii wobec innych i niezdolność do dojrzałej oceny drugiego człowieka. Ponieważ inni są postrzegani na przemian jako idealizowani lub prześladujący, pacjenci borderline mają trudności z utrzymywaniem głębszych relacji a szczególnie intymnych. Ich seksualność może przybierać formę zahamowań lub seksualności chaotycznej. Nie radzą sobie z dwoma interakcjami międzyludzkimi; potrzebą zaufania i współpracy z innymi, potrzebą akceptacji społecznej i unikaniem odrzucenia. Brakuje im taktownego reagowania na subtelne społeczne sygnały w sposób odpowiedni i taktowny. Słabo zintegrowana tożsamość tych pacjentów skutkuje niewystarczającym zaangażowaniem w cele zawodowe, intelektualne czy rekreacyjne. Ci pacjenci często mają problem utrzymaniem przez dłuższy czas jednej pracy, związku i czy innych relacji.
Psycholog Lublin – Edyta Aleksandrowicz
zapraszam do kontaktu